Trong thai kỳ, dinh dưỡng là một yếu tố cực kỳ quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ trong tương lai. Do đó, nhiều mẹ bầu băn khoăn không biết làm sao để có chế độ dinh dưỡng cho bà bầu tốt nhất? Cùng Natulife Việt Nam giải đáp thắc mắc này thông qua những thông tin dưới đây, từ đó mẹ sẽ có thể an tâm hơn trong hành trình mang thai.
1. Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu ảnh hưởng như thế nào đến bào thai?
Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu trong thời gian mang thai có tầm ảnh hưởng cực kỳ quan trọng đến sự phát triển toàn diện cho em bé. Một số phương diện chịu nhiều sự ảnh hưởng có thể kể đến như sau:
- Cân nặng của em bé: Trong thời gian mẹ mang thai, việc mẹ hiểu và chọn bổ sung đầy đủ những thực phẩm dinh dưỡng cho bà bầu thiết yếu như canxi, acid folic, omega-3,… thì sẽ đảm bảo bé được phát triển đầy đủ và có cân nặng đạt chuẩn. Điều này chính là lý giải cho một số trường hợp dù mẹ gầy nhưng sinh con bụ bẫm và một số mẹ đầy đặn nhưng sinh bé bị còi xương.
- Khả năng phát triển trí tuệ: Các bác sĩ cho biết, nếu mẹ không nạp đủ một số chất dinh dưỡng cần thiết cho bà bầu như acid folic, vitamin B6, sắt, kẽm… trong thời gian mang thai, thì trẻ sinh ra sẽ có nguy cơ bị kém phát triển trí tuệ. Đặc biệt, trong 3 tháng ở phần cuối thai kỳ, nếu mẹ bầu ăn uống thiếu chất thì tỷ lệ con sinh ra bị chậm nói, chậm phát triển sẽ có nguy cơ tăng cao.
- Dị tật bẩm sinh: Nếu mẹ bầu nạp những chất không tốt vào 6 tháng cuối thai kỳ như caffeine, đồ uống có cồn hay là các chất kích thích nặng đô thì có thể dẫn đến các dị tật ví dụ như viêm phổi bẩm sinh, tim bẩm sinh. Đặc biệt, ở những bà mẹ thu nạp quá ít dưỡng chất acid folic trong khi mang thai, nguy cơ mắc phải dị tật ống thần kinh dẫn đến các bệnh tim mạch và bại liệt là rất cao.
2. Nguyên tắc dinh dưỡng cho bà bầu mẹ cần thuộc nằm lòng
Khi mang thai, nhu cầu thu nạp năng lượng và các chất dinh dưỡng của cơ thể mẹ sẽ tăng cao hơn so với mức bình thường. Đó là do nhu cầu phát triển một số cơ quan chuyên biệt của cơ thể nhằm thích ứng với toàn bộ quá trình mang thai và nuôi dưỡng một bào thai khỏe mạnh. Để có thể xây dựng một chế độ dinh dưỡng cho bà bầu khoa học, mẹ cần lưu ý nắm rõ những nguyên tắc cơ bản sau:
2.1. Cân đối các nhóm chất dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu trong thai kỳ cần đầy đủ 4 nhóm chất thiết yếu:
- Chất bột đường (carbohydrate);
- Chất đạm (protein);
- Chất béo (lipid);
- Các loại vitamin, chất xơ và khoáng chất.
Việc có thể xây dựng thực đơn cân đối các nhóm chất là rất quan trọng vì nó sẽ tránh tình trạng cơ thể mẹ bị thiếu năng lượng. Từ đó gây suy dinh dưỡng bào thai hay ngược lại, khi mẹ thừa năng lượng thì sẽ dẫn đến tăng cân quá mức.
2.2. Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất
Để thai nhi có thể tăng trưởng và phát triển khoẻ mạnh, việc đảm bảo dinh dưỡng cho bà bầu hợp lý và khoa học trong thai kỳ là vô cùng quan trọng. Trong đó, việc bổ sung vitamin và khoáng chất là điều kiện tiên quyết ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt vi chất cần thiết. Do đó, việc hiểu rõ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết để bổ sung trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu là cực kỳ quan trọng.
2.2.1. Acid Folic
Để phòng tránh các dị tật ống thần kinh cho trẻ một cách tốt nhất, mẹ cần bổ sung acid folic ngay từ khi chuẩn bị mang thai hay vừa biết có thai. Việc bổ sung acid folic bằng các loại viên uống có thể kéo dài đến hết 3 tháng đầu thai kỳ. Bên cạnh đó, trong thực đơn hàng ngày, mẹ cũng nên bổ sung những thực phẩm chứa nhiều acid folic ví dụ như bông cải xanh, sữa và các chế phẩm từ sữa, ngũ cốc thô, bơ…
2.2.2. Canxi
Mẹ có biết rằng ngoài tác dụng giúp xương chắc khỏe, nó còn giúp cho hệ thống tuần hoàn, cơ bắp và thần kinh của thai nhi được phát triển bình thường. Lượng canxi mà mẹ bầu cần bổ sung là trung bình khoảng 1.200 miligam mỗi ngày. Một số loại thực phẩm giàu canxi mẹ cũng có thể bổ sung vào bữa ăn hàng ngày gồm: sữa, bông cải xanh, nước ép trái cây, ngũ cốc…
2.2.3. Vitamin D
Các thực phẩm như cá hồi, sữa, nước cam… cũng cần được bổ sung trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu để tăng cường vitamin D cho chính mẹ bầu và hỗ trợ cho sự phát triển xương của thai nhi. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nếu như mẹ bầu bị thiếu vitamin D thì sẽ rất dễ dẫn đến việc bị tiền sản giật.
2.2.4. Protein
Protein cực kỳ cần thiết cho sự phát triển các mô và các cơ quan của em bé, đặc biệt là phần bộ não; đồng thời để có thể hỗ trợ phát triển mô vú và tử cung của mẹ ngay trong thai kỳ. Nó thậm chí còn đóng một vai trò cực kỳ quan trọng giúp tăng nguồn cung cấp máu cho thai nhi. Thịt nạc, thịt gia cầm hay cá và trứng chính là những nguồn cung cấp protein tự nhiên tuyệt vời. Ngoài ra, các loại hạt, đậu, sản phẩm từ đậu nành cũng là thực phẩm mẹ có thể dùng để bổ sung protein, đảm bảo cho sự phát triển khoẻ mạnh của con.
2.2.5. Sắt
Trong thai kỳ, thể tích máu của người mẹ sẽ tăng đến 50% để có thể nuôi dưỡng thai nhi khoẻ mạnh. Do đó, mẹ bầu sẽ cần được cung cấp 1000 mg sắt/ngày để tăng lượng máu sản xuất cho mẹ, cung cấp đủ máu cho bào thai và bù lại được lượng máu mất lúc sinh. Mẹ bầu cần bổ sung sắt thông qua các loại thực phẩm thịt đỏ, trứng, rau muống, củ dền… trong thai kỳ để đảm bảo sức khoẻ bản thân và thai nhi.
2.3. Chế độ vận động phù hợp
Ngoài chế độ dinh dưỡng cho bà bầu đầy đủ dưỡng chất, tập thể dục cũng sẽ là một phương thức cực kỳ quan trọng tăng cường sức khỏe cho mẹ trong quá trình mang thai. Tuy nhiên, mẹ cần chú ý về thời lượng và cường độ bài, tránh các động tác quá mạnh đến cơ thể.
Theo nhiều nghiên cứu y khoa, khi tập thể dục đều đặn, mẹ và thai nhi sẽ dễ dàng chống lại các bệnh vặt như cảm lạnh, cảm cúm,… Đồng thời, quá trình “vượt cạn” sẽ nhẹ nhàng hơn và con sẽ khỏe mạnh hơn. Mẹ bầu cũng có thể thực hiện đầy đủ các bài tập nhẹ nhàng và đi bộ trong khoảng từ 15 đến 20 phút/ngày tùy thuộc tình trạng sức khỏe của mình.
2.4. Tránh các loại thực phẩm không tốt
Trong mỗi giai đoạn phát triển của thai nhi, mẹ bầu sẽ cần một chế độ dinh dưỡng thích hợp riêng để thai nhi phát triển tối ưu. Nhưng cho dù là trong 3 tháng đầu, 3 tháng giữa hay là 3 tháng cuối, thực đơn của mẹ sẽ cần tránh các loại thực phẩm và đồ uống sau:
- Rượu: Uống rượu, bia khi mang thai sẽ có nguy cơ khiến trẻ mắc phải hội chứng rối loạn do nhiễm độc rượu bào thai (Fetal alcohol spectrum disorders – FASD). Đây là căn bệnh gây hệ lụy suốt đời, khiến trẻ mắc các khuyết tật bẩm sinh, đặc biệt là về tim và cột sống.
- Cá có hàm lượng thủy ngân cao: Các loại hải sản như cá kiếm, cá thu, cá mòi và cá ngói có hàm lượng metyl thủy ngân cao, nếu đi qua nhau thai sẽ gây hại cho não, thận và hệ thần kinh của thai nhi.
- Caffeine: Trong thai kỳ, nếu mẹ nạp quá nhiều caffein thì sẽ hạn chế sự phát triển của thai nhi và làm tăng nguy cơ trẻ nhẹ cân, còi xương.
Nhìn chung, việc lựa chọn một chế độ dinh dưỡng cho bà bầu đầy đủ dưỡng chất là cách tốt nhất mà mẹ có thể làm để hỗ trợ cho sự phát triển toàn diện của con. Hi vọng, bài viết đã giúp mẹ nắm được những kiến thức quan trọng về dinh dưỡng cho bà bầu trong toàn bộ thai kỳ. Với mong muốn đem lại những điều tốt đẹp nhất cho mẹ bầu và em bé, Natulife Việt Nam cung cấp đầy đủ các thực phẩm bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho mẹ và bé trong thai kỳ như acid folic, sắt, calci, vitamin D3,…. Mẹ bầu chính là người đồng hành trực tiếp cùng thai nhi, hiểu về nhu cầu dinh dưỡng và sự phát triển của con chắc chắn sẽ giúp mẹ có được những thực đơn hoàn hảo cho sức khoẻ của cả mẹ và em bé.